Feminisme in het zadel

  • Samenleving en levensstijl

Van de Verenigde Staten tot Egypte - en dus ook in Brussel - zien we steeds vaker initiatieven zoals kritische massa's en fietsateliers voor mannen en vrouwen. De fiets ontpopt zich als het nieuwe symbool van feminisme.

8 maart door de ogen van Déchainé-es

Op de Internationale Vrouwendag organiseert het collectief Déchainé-es – de ‘ontketenden’ in het Nederlands – een fietsoptocht (een ‘ride’) door de straten van Brussel. Dit Brusselse feministische en onafhankelijke collectief heeft de fiets uitgekozen als instrument voor emancipatie en collectieve strijd.  Om de strijd aan te binden met de vanzelfsprekende dominantie en het dagelijkse geweld in de openbare ruimte, willen ze met deze ‘rides’ de openbare ruimte opeisen als een verenigd front van vrouwen (zonder cismannen).

Omdat de openbare ruimte een ruimte van onderdrukking is, ontworpen door en voor hen die haar bezetten en overheersen. […] Wij hebben de kracht om te vechten: onze fietsen, onze stemmen, onze protestborden, onze solidariteit en ons zusterschap zijn onze wapens! […]

Autonomie en smeerolie

De Déchainé-es hebben ook niet-gemengde fietsateliers geopend in Ades’if in Sint-Joost. Ades’if is een ruimte die de organisatie zelf beheert voor culturele activiteiten, collectieve emancipatie, alternatieve en experimentele activiteiten.

Onze fiets is een instrument voor emancipatie en wij springen dagelijks in het zadel. Het is vrij problematisch als we onze eigen fietsen niet zelfstandig kunnen onderhouden. […]

Zo denkt ook Pro Velo, die een fietsatelier door vrouwen en voor vrouwen organiseert. Er worden ook andere workshops gegeven door mecaniciens voor een uitsluitend vrouwelijk publiek. Dit is een uitgelezen kans voor vrouwen om meer te leren over fietsonderhoud en -reparatie.

De uitdaging bestaat erin een collectieve dynamiek te bekomen die het machtsevenwicht vanuit genderoogpunt binnen de workshops doet kantelen.

Internationaal: de fiets, het ultieme symbool van feminisme

Fietsen blijft een dagelijkse strijd voor veel vrouwen. De organisatie Ovarian Psycos Cycle Brigade laat dit niet aan zich voorbij gaan en rijdt elke volle maan met de fiets door de straten van Los Angeles, want kracht in schuilt in aantallen. Deze groep geracialiseerde Amerikaanse vrouwen komt op voor meer autonomie voor geïmmigreerde vrouwen en strijdt tegen de intimidatie in bepaalde wijken van de stad. Tijdens deze ‘rides’ delen de deelnemers informatie en ervaringen, geven ze voorlichting en steunen ze elkaar.

In Egypte springen de Bel Bicycle-activisten op de fiets om de strijd aan te gaan tegen vooroordelen over vrouwen op de fiets. De vereniging wil jonge meisjes aanmoedigen om te fietsen en nodigt hen uit om met de fiets op pad te gaan en voedsel uit te delen aan de armste inwoners van Cairo. Ook hier vormt de fiets een instrument om een mentaliteitswijziging te forceren en bij te dragen tot de emancipatie van Egyptische vrouwen.

De vrouwen stappen op de fiets, trotseren de morele en religieuze autoriteiten en breken met elke pedaalslag de muur der ongelijkheid een beetje bij beetje af.